Żyjemy w czasach, gdy sprzęt elektroniczny otacza nas z każdej strony. Wydaje się, że bez niego nie bylibyśmy w stanie już prawidłowo funkcjonować. Ale jak każdy tego typu sprzęt, z biegiem czasu starzeje się i psuje. Co wtedy? Jak prawidłowo zutylizować taki sprzęt? Zapraszamy to tekstu.
- 1. Zużyty sprzęt elektroniczny = góra elektrośmieci
- 2. Przepisy a elektrośmieci
- 3. Czym są elektrośmieci?
- 4. Jak prawidłowo utylizować sprzęt elektroniczny?
- 5. Odbiór spod domu?
- 6. Zużyty sprzęt elektroniczny – podsumowanie
Ostatnia aktualizacja: 27.03.2023.
Zużyty sprzęt elektroniczny = góra elektrośmieci
Rokrocznie powiększa się ilość zużytego sprzętu elektronicznego. Jeżeli kwestia ta nie zostałaby uregulowana, w krótkim czasie góry elektrośmieci nie dałoby się opanować, a taki obrót sprawy wpłynąłby negatywnie na środowisko. Między innymi dlatego powstały specjalne przepisy dotyczące prawidłowej utylizacji tej grupy śmieci.
Jak więc widzisz, nie możesz tak po prostu wyrzucić swojego smartfona, pralki, czy telewizora do kubła na śmieci. Co więc robić? Gdzie wyrzucać zużyte czy też po prostu niedziałające telefony komórkowe?
Przepisy a elektrośmieci
Zgodnie z przepisami za porzucenie takiego sprzętu w miejscu nieodpowiednim, takim jak las lub po prostu wrzucenie go do zwykłego śmietnika, grozi Ci kara grzywny do 5 tysięcy złotych. Jest to więc mniej więcej tyle, ile kosztują topowe smartfony czołowych producentów.
Pozbywanie się takiego sprzętu w miejscach nieodpowiednich wpływa także oczywiście negatywnie na środowisko. Dlatego tak ważna jest prawidłowa utylizacja. O aspektach prawnych dotyczących pozbywania się tego typu odpadów mówi ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1495 tj.).
Czym są elektrośmieci?
Elektrośmieci, inaczej elektroodpady podzielone są na kilka różniących się od siebie kategorii. To nie tylko zużyty sprzęt elektroniczny, ale także zużyty sprzęt elektryczny wszelkiego rodzaju, w tym naturalnie telefony komórkowe.
Wśród nich możemy znaleźć:
Sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury. Do tej kategorii należą takie urządzenia jak chłodziarki, zamrażarki, wszelkie urządzenia klimatyzacyjne, suszarki, pompy ciepła, grzejniki oliwne i tym podobne urządzenia.
Lampy – tutaj chodzi przede wszystkim o lampy fluorescencyjne, czyli popularne jarzeniówki, lampy sodowe, diody LED i tym podobne. Słowem – cały sprzęt oświetleniowy. Co ciekawe, zwykłą żarówkę jako wyjątek możemy wyrzucić do odpadów zmieszanych.
Ekrany, monitory oraz sprzęt z ekranami o powierzchni większej niż 100 cm kwadratowych taki jak laptopy, notebooki czy cyfrowe ramki LCD do fotografii.
Sprzęt wielkogabarytowy – jak sama nazwa wskazuje – duże sprzęty elektroniczne taki jak AGD, komputery, drukarki, wyroby medyczne, kserokopiarki, panele fotowoltaniczne i podobne. Duże AGD to nic innego, jak wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego.
Sprzęt małogabarytowy – mniejsze urządzenia RTV i AGD, wyroby medyczne, sprzęty do monitorowania i kontroli, przyrządy do higieny i pielęgnacji oraz narzędzia, sprzęt i komputery sportowe (np. rowerowe), zabawki elektryczne i elektroniczne elementy instalacji cieplnej, wagi i kalkulatory oraz wszelkiego rodzaju sprzęt elektroniczny o kompaktowej wielkości. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego stanowią nieco mniejszy problem od dużego AGD właśnie z powodu zewnętrznych wymiarów.
Mniejsze urządzenia informatyczne i telekomunikacyjne takie jak telefony, smartfony i telefony komórkowe, routery i drukarki, komputery osobiste i kalkulatory kieszonkowe.
Wspólnym mianownikiem wszystkich wymienionych tutaj sprzętów, jest to, że mogą zawierać szkodliwe dla środowiska elementy i substancje.
Jak prawidłowo utylizować sprzęt elektroniczny?
Na szczęście istnieje kilka możliwości zutylizowania niepotrzebnego lub zepsutego sprzętu elektronicznego, więc powinieneś znaleźć takie rozwiązanie, które będzie Ci najbardziej odpowiadało.
Możesz tego rodzaju sprzęt oddać do specjalnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów. Miejsce takie przyjmuje różnego rodzaju odpady, nie tylko elektroniczne. Natomiast warto wcześniej skontaktować się z PSZO-kiem w celu ustalenia ilości i rodzaju zwracanego odpadu, gdyż nie wszystkie odpady są z automatu przyjmowane. Adresy Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów powinieneś znaleźć na stronie internetowej Twojej gminy.
Ale to nie jedyne miejsce, gdzie możesz oddać zużyty sprzęt elektroniczny. Jeżeli kupujesz jakiś nowy sprzęt elektroniczny, taki jak przykładowo drukarka, to możesz swoją starą drukarkę oddać w tym sklepie. Generalnie zasada ta dotyczy tego samego rodzaju urządzeń.
Inaczej jest w sklepach, które mają powierzchnię przekraczającą 400 metrów kwadratowych (tak – sporo zależy od powierzchni sprzedaży danego sklepu!). Tutaj są one zobligowane do przyjęcia takiego sprzętu, nawet jeżeli nie kupujesz nowego urządzenia. W tym wypadku jednak, zewnętrzne wymiary urządzenia nie mogą przekraczać 25 cm we wszystkich płaszczyznach. W każdym wypadku sklep może odmówić przyjęcia elektrośmieci jeżeli zagrażają one życiu lub zdrowiu. Przykładem może być rozlany akumulator.
Jak możesz jeszcze dbać o środowisko? Choćby kupując używany (i odnowiony) telefon komórkowy! Takie oferty dostępne są u polskich operatorów, zwłaszcza Play i Orange, a ostatnio także T-Mobile – zobacz np. odnowiony iPhone w T-Mobile z 6 ratami gratis.
Jest też inna opcja. Jeżeli Twój telefon uległ awarii i oddałeś go do punktu serwisowego sprzętu, a okazało się że usterka jest niemożliwa do naprawy lub kwota naprawy znacznie przewyższa wartość sprzętu, możesz go tam zostawić. Wtedy problem z utylizacją przykładowo smartfona pozostaje rozwiązany.
W niektórych miastach pojawiły się także specjalne kontenery na elektrośmieci. Niestety nie jest to powszechna praktyka i nie każdy zużyty sprzęt tam wrzucisz, gdyż taki kontener przeznaczony jest raczej dla odpadów małogabarytowych. Ale praktyka tego typu jest godna pochwały i jeśli mieszkasz w takim mieście, możesz spróbować rozejrzeć się za takim kontenerem.
Musisz również pamiętać, że także zwykłe baterie należą do elektroodpadów i nie powinny być wyrzucane do zwykłego śmietnika. W tym wypadku również możesz skorzystać z PSZO-ków. Na szczęście to nie jedyne rozwiązanie. W coraz większej ilości sklepów oraz placówek możesz znaleźć specjalne pojemniki przeznaczone właśnie na zużyte baterie i akumulatorki.
Przykładem takiej placówki jest chociażby poczta. Ale pojemniki pojawiają się także w sklepach wielkopowierzchniowych, czy też sklepach z elektroniką.
Odbiór spod domu?
Pamiętaj również, że jest sporo firm, które odbierają wielkogabarytowe elektrośmieci. Jeżeli masz ich sporą ilość, możesz skorzystać z takiej usługi. Zazwyczaj jest ona bezpłatna i przy okazji odbierane są także drobne urządzenia. Pamiętaj jednak, że sprzęt który oddajesz musi być kompletny.
Często także zarządcy nieruchomości wyznaczają konkretne terminy odbioru odpadów sprzętu wielkogabarytowego w tym także elektrośmieci. Warto więc sprawdzić, czy zarządca Twojej nieruchomości nie wystawił gdzieś grafiku wywózki tego typu odpadów.
Jak więc widzisz, odpowiednia utylizacja i przekazanie zużytego sprzętu elektronicznego to Twój obowiązek wynikający z ustawy. Jednak wbrew pozorom masz sporo możliwości, żeby odpowiednio i legalnie pozbyć się takich odpadów.
Zużyty sprzęt elektroniczny – podsumowanie
Zużyty sprzęt elektryczny, w tym zużyty sprzęt elektroniczny jak telefony komórkowe czy nowoczesne smartfony, to nie tylko problem dla środowiska naturalnego. Pewną zagwozdkę ma też sam właściciel sprzętu, który należy wyrzucić – gdzie i jak to zrobić?
Obecnie naprawa sprzętu tego typu najczęściej jest nieopłacalna, stąd ważna jest jego odpowiednia segregacja i utylizacja. Zużytym sprzętem elektrycznym i innymi odpadami tego rodzaju zajmują się Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów. Zużyty sprzęt – nie tylko telewizory, pralki, lodówki, telefony komórkowe, sprzęt oświetleniowy, urządzenia klimatyzacyjne, ale nawet regulatory ciepła czy kalkulatory kieszonkowe – wszystkie te powinny trafiać w wyznaczonego punktu zbiórki odpadów, aby ograniczyć zaśmiecanie środowiska naturalnego.
Od odpowiedniego recyklingu zużytego sprzętu RTV/AGD zależy nasza przyszłość i naszej planety!