Obecnie trudno nam wyobrazić sobie codzienne życie bez dostępu do Internetu. Wykorzystujemy go zarówno do pracy, kontaktu z innymi osobami, jak i w celach rozrywkowych. Coś, co teraz jest powszechnie dostępne i znane, nie zawsze takim było. Wbrew pozorom Internet to relatywnie świeży wynalazek ludzkości, którego początki sięgają II połowy XX wieku. Sprawdź, jak historia Internetu wygląda w kilku kluczowych punktach.
- 1. 1. Zaczęło się od wojska
- 2. 2. Historia Internetu – lata 50. i 60. XX wieku
- 2.1. Koncepcja sieci komputerowej i początki Internetu, jaki znamy
- 2.2. Koncepcja przesyłu danych Paula Barana
- 2.3. Czym był ARPANET?
- 3. 3. Historia Internetu – lata 70. XX wieku
- 3.1. Pierwsza wymiana danych i wiadomość e-mail
- 3.2. Spowolniony rozwój Internetu
- 3.3. Usenet – prekursor współczesnych mediów społecznościowych
- 4. 4. Historia Internetu – lata 80. XX wieku
- 4.1. Powstanie protokołów IP oraz TCP
- 4.2. Powstanie systemu DSN
- 5. 5. Historia Internetu – lata 90. XX wieku
- 5.1. Strony WWW i ich powstanie
- 5.2. Pierwsza wyszukiwarka internetowa
- 5.3. System przesyłania zaszyfrowanych wiadomości
- 6. Jak rozwijał się Internet w Polsce? Początki sięgają lat 90.
- 6.1. Pierwsze połączenie i wysłany e-mail w Polsce
- 6.2. Oficjalne podłączenie Polski do Internetu
- 6.3. Powołanie Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej
- 6.4. Uruchomienie BBS Maloka
- 6.5. Telekomunikacja Polska i modemy telefoniczne
- 6.6. Początek XXI wieku – Neostrada i rewolucja internetowa w Polsce
- 7. W którym kierunku pójdzie rozwój Internetu?
- 8. Najczęściej zadawane pytania - FAQ
1. Zaczęło się od wojska
Kto wie, jak potoczyłyby się losy Internetu jako wynalazku, gdyby nie II wojna światowa i napięta sytuacja geopolityczna po jej zakończeniu. W połowie XX wieku zdawano sobie sprawę z tego, jak duże znaczenie mają dane i możliwość przepływu informacji. W związku z tym poszukiwano rozwiązań, które umożliwiłyby sprawne przekazywanie informacji nawet w warunkach pełnoskalowego konfliktu zbrojnego.
To sprawiło, że nie szczędzono środków na badanie możliwości stworzenia wydajnej sieci komunikacji, co doprowadziło do powstania Internetu, jaki znamy i powszechnie użytkujemy po dziś dzień.
Sprawdź
oferty internetu i TV, które przygotowaliśmy dla Ciebie z PanWybierak.pl
2. Historia Internetu – lata 50. i 60. XX wieku
Historia Internetu sięga do lat 50. XX wieku, a więc początku zimnej wojny. Od czego tak naprawdę się zaczęło?
Koncepcja sieci komputerowej i początki Internetu, jaki znamy
Pierwsze wzmianki o Internecie i jego potencjale użytkowym pojawiły się w latach 60. XX wieku. Koncepcję sieci komputerów zdefiniował i opisał Amerykanin Joseph Licklider. Należał on do ARPA (ang. Advanced Research Project Agency), czyli amerykańskiej organizacji badawczej. W jego założeniu miała powstać akademicka sieć komputerowa, która połączy ze sobą uniwersytety w celu wzajemnego przekazywania pomiędzy nimi danych. W ten sposób miało to zabezpieczyć interesy Stanów Zjednoczonych przez ewentualnym wybuchem III wojny światowej.
Notatki Jospeha Licklidera powstały niespełna dwie dekady po zakończeniu II wojny światowej, a widmo kolejnego globalnego konfliktu zbrojnego w dobie zimnej wojny było realne.
Koncepcja przesyłu danych Paula Barana
Swój wkład w rozwój Internetu miał również badacz polskiego pochodzenia. Mowa konkretnie o Paulu Baranie urodzonym w Grodnie. Następnie jego rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.
To właśnie Paul Baran jest autorem koncepcji przesyłania danych, która obecnie znana jest jako komutacja pakietów. Przesył ten polega na gromadzeniu danych w większe pakiety cyfrowe, które następnie samoczynnie trafiają do celu, czyli do właściwego adresata. Twierdzenie to było przełomem w latach 60. XX wieku. Okazało się kluczowe dla dzisiejszego Internetu. Choć minęło już kilka dekad, to jednak współczesne sieci internetowe wciąż korzystają z koncepcji przygotowanej przez Paula Barana. To tylko wskazuje na to, jak innowacyjne było jego odkrycie.
Czym był ARPANET?
Na miano jednego z praprzodków dzisiejszego Internetu zasługuje sieć ARPANET. Prace nad nią rozpoczęły się w 1958 roku. Ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight Eisenhower zlecił powołanie do życia organizacji badawczej ARPA, której zadaniem było stworzenie wojskowej sieci komunikacyjnej o zdecentralizowanym charakterze. W ten sposób miano zredukować ryzyko ewentualnych awarii czy też usterek powodowanych przez wrogie działania zbrojne.
Kluczowe efekty tych prac przyszły w 1969 roku. To wtedy powstało pierwsze połączenie komunikacyjne w ramach sieci ARPANET. Połączyła ona cztery amerykańskie uczelnie. To przełomowy moment w historii Internetu, a wspomniana sieć stanowi podwaliny do tego, jak wygląda on obecnie.
Choć sieć powstała na zlecenie amerykańskich sił zbrojnych, to jednak z czasem została udostępniona do powszechnego użycia. To kolejny przykład technologii powstałej na potrzeby wojska, która następnie płynnie przenika do naszego codziennego życia. Podobna historia miała miejsce w przypadku GPS.
3. Historia Internetu – lata 70. XX wieku
A co przyniosła kolejna dekada?
Pierwsza wymiana danych i wiadomość e-mail
To w Stanach Zjednoczonych zapoczątkowano wymianę danych w ramach sieci komputerowej. Węzły sieci ARPANET uruchomiono jednocześnie w czterech uczelniach, w tym na Uniwersytecie Kalifornijskim, w Salt Lake City oraz Los Angeles. Już w 1970 roku powstawały kolejne węzły w USA oraz w Wielkiej Brytanii. Miało to kluczowe znaczenie dla rozwoju Internetu w skali globalnej.
W tym samym roku wysłano pierwszą wiadomość w ramach poczty elektronicznej. Jej autorem był Raymond Tomlinson. Autor napisał do samego siebie i z powodzeniem odebrał wiadomość. Niestety nie poznaliśmy jej treści. Rok 1970 uznaje się za początek wysyłania wiadomości mailowych.
Spowolniony rozwój Internetu
Choć na przełomie lat 60. i 70. XX wieku osiągnięto przełom w rozwoju Internetu, to jednak później pojawiło się sporo komplikacji. Dynamika zmian znacznie spadła. Na przestrzeni całej dekady powstało zaledwie 100 nowych węzłów w skali całego świata.
Na przyspieszenie nie wpłynęło nawet to, że w 1973 roku sieć ARPANET miała już globalny charakter. Brakowało kolejnego przełomu, dzięki któremu prace nad tym wynalazkiem odzyskałyby pierwotne i szybkie tempo. W 1973 roku powstało pierwsze połączenie sieciowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Europą.
Usenet – prekursor współczesnych mediów społecznościowych
Zmiany przyniósł dopiero 1979 rok. To wtedy powstała sieć forów dyskusyjnych Usenet. Użytkownicy sieci mogli dzielić się swoimi przemyśleniami i poradami, a także szukać interesujących ich wiadomości. Wokół pojedynczych wątków powstawały niewielkie społeczności użytkowników. Wpłynęło to na to, jak obecnie działa Internet i jak duży ma potencjał. Nic więc dziwnego, że przez wielu ekspertów ówczesny Usenet uznawany jest za prekursora obecnych mediów społecznościowych i forów tematycznych.
4. Historia Internetu – lata 80. XX wieku
Lata 80. to globalna ekspansja konsol do gier telewizyjnych, a także komputerów osobistych, przynajmniej w krajach wysoko rozwiniętych. Nic dziwnego, że to właśnie wtedy nastąpił kolejny przełom w historii powstawania Internetu.
Powstanie protokołów IP oraz TCP
Następna dekada przyniosła kolejne odkrycia w dziedzinie Internetu. Coraz więcej naukowców o uznanej renomie poświęcało swój czas na badanie tego wynalazku oraz poszukiwanie sposobów na jego udoskonalenie.
To właśnie w latach 80. powstały takie pojęcia jak IP (Internet Protocol) oraz TCP (Transmission Control Protocol). Od razu zostały przyjęte do standardów wykorzystywanych przez wojsko. Dlaczego to było tak ważne? Protokół IP pozwolił na usprawnienie komunikacji pomiędzy użytkownikami sieci i na nadawanie indywidualnych adresów IP zarówno sieciom, jak i pojedynczym urządzeniom. Warstwa TCP zwiększyła kontrolę nad danymi przepływającymi przez sieć.
Powstanie systemu DSN
W latach 80. powstał również drugi podstawowy filar Internetu, czyli pojęcie DSN. To hierarchiczny rozproszony system nazw sieciowych. Dzięki niemu możliwe było odpowiadanie na zapytania użytkowników dotyczące nazw domen.
Powstanie DSN umożliwiło zmian mnemonicznych na adresy IP i odwrotnie. To podstawa tego, jak działa Internet. Za twórcę protokołu DSN uznaje się Ian Postel. Zgodnie z tym standardem, możliwe było hierarchiczne układanie numerów IP komputerów wraz z przypisywanymi do tych numerów domenami internetowymi.
Lata 80. to również mniej spektakularne odkrycia z dziedziny Internetu. To w 1984 roku pojawiły się pierwsze tekstowe znaki wyrażające emocje w postaci tzw. „uśmieszków”, czyli pierwsze emotikony. Rok później zarejestrowano pierwszą domenę: symbolics.com. Końcówka lat 80. przyniosła również pierwsze zagrożenia w postaci wirusów w sieci.
5. Historia Internetu – lata 90. XX wieku
Z ostatnią dekadą XX w. jest o tyle prościej, że wielu z nas ją pamięta!
Strony WWW i ich powstanie
Już w 1990 roku Tim Berners-Lee stworzył pierwsze podstawy języka HTML. To on przygotował dedykowany projekt bazy danych z systemem informacyjnym. To wtedy pojawiły się strony WWW (World Wide Web), które zrewolucjonizowały Internet i szybko stały się jedną z najważniejszych usług sieciowych. Za pierwszą stronę www udostępnioną do powszechnego użytku uznaje się W3Catalog. Oficjalnie w kompletnej formie powstała w 1993 roku.
Nowe narzędzie działanie opierało na przygotowywanych dokumentach tekstowych, w których umieszczano aktywne hiperłącza, czyli odnośniki. W ten sposób powstały pierwsze strony internetowe, które udoskonalane są po dziś dzień. Dotyczy to również języków programistycznych i narzędzi na których są budowane.
Pierwsza wyszukiwarka internetowa
Z punktu widzenia obecnych użytkowników sieci ważny jest również 1994 rok. Choć wcześniej powstawały wyszukiwarki funkcjonujące jako agregatory treści, to jednak właśnie w 1994 roku powstała pierwsza pełnoprawna wyszukiwarka internetowa, która stała się protoplastą obecnie wykorzystywanych narzędzi online. Mowa o wyszukiwarce Lycos.
Cztery lata później oficjalnie zadebiutowała wyszukiwarka Google, która obecnie jest zdecydowanym liderem rynku. Tak naprawdę to Google wyznacza wiele kierunków rozwoju Internetu i wyszukiwarek online. To na niej również oparte są kluczowe sieci reklamowe online.
System przesyłania zaszyfrowanych wiadomości
Duży wkład w rozwój Internetu miał m.in. Marc Andreessen z Uniwersytetu Kalifornijskiego. To on jest współtwórcą jednej z pierwszych przeglądarek Moisac. Badacz ten założył również firmę Netscape Communications, która miała swój udział w powstaniu pierwszego systemu przesyłania zaszyfrowanych wiadomości. Dzięki temu użytkownicy sieci mogli przesyłać komunikaty do konkretnych osób i zabezpieczali się jednocześnie przed tym, że z ich treścią zapoznają się osoby trzecie.
Okazało się to niezwykle ważnym wydarzeniem w historii Internetu i z powodzeniem korzystamy z tej technologii do dziś. Oczywiście na przełomie ostatnich lat przeszła ona wiele modyfikacji i została jeszcze udoskonalona.
Jak rozwijał się Internet w Polsce? Początki sięgają lat 90.
Wiemy już, jak wyglądała historia Internetu w skali globalnej. Warto jednak skupić się również na naszym podwórku. Jak wyglądała historia rozwoju polskiego Internetu?
W trakcie zimnej wojny Polska znajdowała się po wschodniej stronie. Oznacza to, że wiele wynalazków dochodziło do niej z opóźnieniem. Tak też było z Internetem. Ten pojawił się nad Wisłą dopiero na początku lat 90., czyli wtedy, gdy nasz kraj uwolnił się już od komunistycznego jarzma i dołączał do świata kapitalistycznego.
Pierwsze połączenie i wysłany e-mail w Polsce
Pierwsze połączenie internetowe w Polsce miało miejsce w 1991 roku. To wówczas jeden z pracowników Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z powodzeniem wysłał wiadomość e-mail.
Autorem tej wiadomości był Rafał Pietrak. Dokładnie 17 sierpnia 1991 roku udało mu się nawiązać łączność z Duńczykiem Janem Sorensenem z Uniwersytetu w Kopenhadze. Użył do tego protokołu IP. Nie był to przypadek, ponieważ od wielu miesięcy Rafał Pietrak wraz z Krzysztofem Hellerem z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie intensywnie pracowali nad wprowadzeniem Internetu do naszego kraju.
Oficjalne podłączenie Polski do Internetu
Oficjalne podłączenie Polski do Internetu miało miejsce 20 grudnia 1991 roku. Wówczas do sieci włączono komputery z kilku największych miast w Polsce, w tym: Warszawie, Toruniu, Krakowie i Katowicach.
Na początku lat 90. z Internetu korzystała garstka firm i instytucji. Było to związane z ograniczonym zaufaniem do tego wynalazku oraz wolnym łączem, którego prędkość nie przekraczała 10 kb/s. Powodowało to określone ograniczenia, jednak w tamtych czasach Polska starała się szybko skrócić dystans do świata zachodniego na wielu płaszczyznach.
Powołanie Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej
W 1991 roku do życia powołana została również Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK). To ona została pierwszym polskim operatorem internetowym.
Rok później powstała pierwsza polska sieć pakietowa. Za jej uruchomienie odpowiadała Telekomunikacja Polska. Sieć nazwano POLPAK i była oparta na protokole X.25 ISPP z Wielkiej Brytanii. Jednocześnie była ona kompatybilna i w pełni zgodna z protokołem TCP/IP.
Uruchomienie BBS Maloka
Kolejnym kamieniem milowym w rozwoju Internetu w Polsce było uruchomienie BBS Maloka. To komputer, z którym mogli łączyć się użytkownicy sieci i korzystać ze zgromadzonych na nim danych.
Skrót BBS pochodzi od angielskiego wyrażenia Bulletin Board System. Na całym świecie działały komputery tego typu, które były połączone w sieć Fidonet. W Polsce za wdrożenie BBS Maloka odpowiadał Stanisław Tyminski, czyli kanadyjski biznesmen polskiego pochodzenia. Uruchomienie tego komputera w naszym kraju sprawiło, że możliwe było oferowanie podstawowych usług internetowych takich, jak m.in.: proste gry online, chat czy też forum. Ponadto dzięki BBS Maloce prędkość łącza w Polsce wzrosła do 9,6 kb/s.
Telekomunikacja Polska i modemy telefoniczne
Polski przełom nastąpił w 1996 roku. To wówczas Telekomunikacja Polska umożliwiła użytkowników połączenie z Internetem przy wykorzystaniu modemu telefonicznego. Internet stał się bardziej dostępny, jednak wciąż ze względu na wysoką cenę korzystania z tego typu usługi, tylko nieliczni mogli z niego korzystać. Ponadto korzystanie z Internetu automatycznie blokowało linię telefoniczną. Tylko jedna z tych sieci mogła być otwarta.
Końcówka XX wieku to także czas, gdy dynamicznie rozwijały się kafejki internetowe. Wybrani użytkownicy decydowali się na korzystanie ze stron www (world wide web) w godzinach nocnych, ponieważ zgodnie z ustaloną taryfą Internet po godzinie 22:00 był o połowę tańszy, niż w ciągu dnia.
Rok 1996 to również wprowadzenie pierwszych w Polsce darmowych kont e-mail przez firmę Polbox. Już rok wcześniej powstała obecna Wirtualna Polska, a w 1996 rok to data założenia portalu informacyjnego Onet.pl. To dwie witryny, które wyznaczały trendy i stały się poniekąd wyznacznikiem rozwoju polskiego Internetu. Już w 1998 roku liczba komputerów w Polsce podłączonych na stałe do Internetu przekroczyła 100 tysięcy.
Początek XXI wieku – Neostrada i rewolucja internetowa w Polsce
Neostrada pojawiła się w Polsce w 2000 roku i zaoferowała użytkownikom większy i szybszy przesył danych w Internecie. Kolejny przełom miał miejsce cztery lata później.
Wówczas pakiety danych znacznie staniały i jeszcze więcej osób mogło pozwolić sobie na korzystanie z Internetu. Ruszyła wysoka dynamika zmian, z którą mamy do czynienia po dziś dzień. Od bardzo wolnych łączy z końca XX wieku doszliśmy już do Internetu światłowodowego, którego prędkość przesyłu danych sięga nawet 1 Tb/s!
Przykładowe szybkie łącza światłowodowe w Polsce:
W którym kierunku pójdzie rozwój Internetu?
Obecnie Internet jest już standardem i podstawą funkcjonowania współczesnego świata. Większość z nas ma do niego dostęp. Od nas zależy, jak z niego korzystamy.
Ostatnie lata pokazały, że zmiany na rynku internetowym występują z dużą częstotliwością. Jedno jest pewne. Z pewnością Internet nie jest już skończonym wynalazkiem. Prace nad jego usprawnieniem i rozbudową wciąż trwają. W najbliższych latach powinniśmy być świadkami kolejnych zmian. Wówczas przekonamy się, w którym kierunku pójdzie rozwój Internetu i jakie korzyści nam to da.